KRAKÓW – Europejskie Miasto Prawa Magdeburskiego 1257 – 1791

Akt lokacji Krakowa na prawie magdeburskim został wystawiony dnia 5 VI 1257 roku przez księcia krakowskiego i sandomierskiego Bolesława V Wstydliwego (1226-1279), matkę księcia - Grzymisławę (po 1190-1258) i jego żonę - Kunegundę (Kingę) (1234-1292). O randze dokumentu świadczy fakt, że został wydany na wiecu i uwierzytelniony przez najwyższych dostojników księstwa. Lokacja na prawie magdeburskim, nadała istniejącemu już wcześniej krakowskiemu zespołowi osadniczemu, charakter gminy miejskiej, która stała się wspólnotą o własnych samorządowych i sądowniczych uprawnieniach, przyznanych jej przez panującego. Miasto prawa magdeburskiego miało  wytyczony zasięg, układ przestrzenny, wymierzone działki budowlane i określone czynsze.
Organizacją tego ogromnego przedsięwzięcia zajęli się zasadźcy: Gedko Stilvojt, Jakub - niegdyś sędzia w Nysie i Detmar Wolk, którzy następnie zostali zarządcami miasta - dziedzicznymi wójtami. Do ich zadań należały prace miernicze: wytyczenie nowego rynku, układu ulic i działek budowlanych; sprowadzenie osadników do miasta, organizacja sądu ławniczego, na czele którego sami stanęli, wybór ławników, a po utworzeniu rady miejskiej, również rajców. Wójtowie otrzymali od księcia duże uposażenie, zostały określone ich dochody i przywileje gospodarcze.
Lokacja Krakowa na prawie magdeburskim dawała korzyści zarówno mieszkańcom miasta (byli ludźmi wolnymi, przez kilka lat nie płacili czynszów, napływ osadników do miasta powodował wzrost produkcji i handlu), wójtom (otrzymywali ogromny majątek, przywileje gospodarcze, dziedziczną władzę w mieście), jak i władcy (rozwój gospodarczy miasta po lokacji zapewniał zwiększone dochody).