Życie religijne
Życie Krakowa i jego mieszkańców nieodłącznie było związane z Kościołem i podporządkowane w ciągu roku kalendarzowi liturgicznemu. Uroczyście obchodzono święta kościelne, wigilie, rocznice, dni patronów miasta, diecezji i poszczególnych rzemiosł. Obowiązkowo uczestniczono w procesjach, nabożeństwach, pogrzebach i mszach żałobnych. Czyniono pokutę, starano  się o odpusty za grzechy i ściśle przestrzegano obowiązujących postów. Mieszkańcy miasta czynili liczne donacje na rzecz kościołów, klasztorów, bractw i szpitali.
Kraków ze względu na obecność relikwii świętych i błogosławionych stał się ośrodkiem kultu i miejscem licznych pielgrzymek. Pierwszym patronem miasta ogłoszono św. Floriana (250-304), którego relikwie sprowadzono z Rzymu do Krakowa w 1184 roku. Kult tego świętego wkrótce zastąpił kult do kanonizowanego w 1253 roku biskupa Stanisława ze Szczepanowa (1030-1079). W 1594 roku w poczet świętych wpisano pochowanego w kościele św. Trójcy dominikanina Jacka Odrowąża (1183-1257). Patronem Akademii Krakowskiej stał się jej profesor - Jan z Kęt (1390-1473), kanonizowany w 1767 roku.
Najważniejszym kościołem miejskim był kościół Mariacki – główna świątynia parafialna Krakowa. Mieszczanie krakowscy dążyli do przejęcia patronatu nad farą mariacką z rąk biskupów krakowskich, a także walczyli o polskie kazania w tej świątyni. Spór został ostatecznie zakończony sukcesem mieszczan w 1537 roku.
Przed lokacją Krakowa na prawie magdeburskim największe znaczenie w mieście miały zakony dominikanów i franciszkanów. U schyłku wieku XV w aglomeracji krakowskiej istniało już kilkanaście zgromadzeń zakonnych, skupiających ok. 500 osób. Wiele nowych klasztorów założono po Soborze Trydenckim (1545-1563). Niektóre zgromadzenia prowadziły tak potrzebną w mieście działalność charytatywną, opiekowały się ubogimi, chorymi, kalekami i podrzutkami, zakładając szpitale, które w początkowym okresie były bardziej przytułkami niż lecznicami w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.
Ważną rolę w życiu Krakowa odegrały bractwa religijne, do których mogli wstępować wszyscy mieszkańcy miasta, niezależnie od pochodzenia, stanu, wieku, płci i majątku. Do niektórych bractw wpisywali się również panujący wraz ze swoimi rodzinami. Konfraternie miały różny profil dewocyjny. Najczęściej do obowiązków członków bractw należało uczestniczenie we wspólnych zebraniach i praktykach religijnych, uiszczanie obowiązkowych składek oraz uczynki miłosierne - nawiedzanie ubogich i chorych w więzieniach i szpitalach. W zamian za to mieli prawo do bezpłatnych pogrzebów, opieki w razie choroby, uzyskania wsparcia finansowego w potrzebie, a po śmierci do pamięci współbraci w odprawianych przez nich częstych mszach za dusze zmarłych.
design by mikro-TOP